Anhänge. 291 wäre eine Marschrichtung, etwa Bodensee, Rätien, Gardasee, ganz zweckent sprechend gewesen. 9. Demum Carolo assignavit, quidquid de suo regno extra hos terminos fuerit, ita ut Carolus et Ludovicus viam habere possint in Italiam, Carolus per vallem Augustanam, quae ad regnum ejus pertinet, et Ludovicus per vallem Segusianam, Pippinus vero et exitum et ingressum per Alpes Noricas atque Curia. Vgl. Oe. I. S. 202 f. 10. Von mittelalterlichen Klausen, die auch in den Kriegsereignissen
der neueren Zeit eine Rolle gespielt haben, sind anzuführen: Fort Bard 1800; Anfo (Lodrone) 1526, 1848, 1859, 1866; Rivoli (Berner Klause) 1797; Primolano (Covel) 1796, 1866; Pontebba (Chiusaforte) 1797; Martinsbruck (Altfinstermiinz) 1798; Bregenzer Klause 1646; Ehrenberger Klause 1546, 1552, 1632, 1703; Klaus bei Neuhaus 1797; Klausen a. E. 1797, 1809; Brixener Klause 1797; Mühlbacher Klause 1809; Lienzer Klause 1809; Hirschbühel 1809; Paß Lueg 1805, 1809; Paß Strub 1800, 1805, 1809. 11. Eine besonders